چون اساس عملکرد صندوق روستائیان و عشایر نزدیک به مبانی بخش صندوق فراگیر(غیر مزد و حقوق بگیران) طرح نظام تامین اجتماعی چند لایه است، این دو می توانند باهم تلفیق بشوند؛ البته این ایده فقط یک پیشنهاد است.تجربه نشان داده صندوق های خُرد در بحث بیمه پایه چون بر اساس مدل DB فعالیت می کنند، اگر تعادل ورودی و خروجی صندوقشان بهم بخورد عملا با بحران مواجه می شوند،با اجرای طرح نظام تامین اجتماعی چند لایه سهم حاکمیتی دولت باید برای همه افراد باید یکسان پرداخت شود.
در ماه های اخیر وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی و مدیران ارشد سازمان تامین اجتماعی بار ها بر ضرورت استقرار نظام تامین اجتماعی چند لایه اشاره کرده اند. با توجه به اینکه یکی از بخش های این طرح پرداخت یکسان سهم حق بیمه حاکمیتی از سوی دولت به صندوق ها است، این ابهام به وجود می آید که آیا پیش شرط آن تجمیع صندوق های بیمه گر نیست؟ همین امروز دکتر علی ربیعی از مقاومت بعضی جریانات در بحث تجمیع اشاره کرد، آیا این موضوع اجرای طرح نظام بیمه اجتماعی چند لایه را هم تحت تاثیر قرار نخواهد داد؟
مدیرکل دفتر بیمه های اجتماعی در پاسخ به این ابهامات گفت: «طبق قانون نرخ حق بیمه، سهم دولت، کارفرما و بیمه شده در همه صندوق ها باید یکسان باشد که این موضوع هیچ گاه اجرایی نشده است. مثلا کارفرمای بخش خصوصی تحت پوشش تامین اجتماعی ۲۰ درصد حق بیمه می دهد اما دولت در صندوق بازنشستگی کشوری که خودش کارفرماست ۱۳/۵درصد حق بیمه می دهد. از سوی دیگر کارمند بخش دولتی ۹ درصد حق بیمه پرداخت می کند اما کارگر بخش خصوصی ۷ درصد. این اختلاف نرخ ها بین صندوق های مختلف وجود دارد. سهم حاکمیتی دولت باید برای همه افراد باید یکسان پرداخت شود. البته این به معنی عدم کمک به خانواده های نیازمند نیست. فعلا تجمیع بیمه های پایه در این طرح با مبنا قرار دادن چهار صندوق اصلی صورت خواهد گرفت. تامین اجتماعی، کشوری (کارکنان دولت)، لشگری و فراگیر (غیر مزد و حقوق بگیران). وقتی جامعه هدف شما کوچک باشد عملا احتمال مواجهه با بحران خیلی زیاد است. این صندوق هرچند تعهدات پائینی دارد اما جمعیت وسیعی را تحت پوشش قرار خواهد داد»
دکتر اسماعیل گرجی پور ادامه داد: «تجربه نشان داده صندوق های خُرد در بحث بیمه پایه چون بر اساس مدل DB فعالیت می کنند، اگر تعادل ورودی و خروجی صندوقشان بهم بخورد عملا با بحران مواجه می شوند. با قاطعیت می توان گفت تمام صندوق های خُرد به مرور با مشکل مواجه می شوند چنانچه الان هم همین اتفاق رخ داده و بعضی از آن ها به وزارت تعاون پیوستند.»
این کار شناس ارشد بیمه های اجتماعی با اشاره به ماهیت و ساختار صندوق روستائیان و عشایر توضیح داد: «خیلی از صندوق های بازنشستگی جامعه هدف محدود و از بین حقوق بگیران خودشان دارند اما سازمان تامین اجتماعی از مشاغل آزاد و کارفرما ها هم عضو گیری می کند. یعنی این صندوق کاملا باز عمل می کند. در کنار آن صندوق روستائیان و عشایر هم راه اندازی شد که از لحاظ ساختاری ورودی باز دارد اما عضو گیری آن بر مبنای سکونت است. بنابراین چون اساس عملکرد این صندوق نزدیک به مبانی بخش صندوق فراگیر طرح نظام تامین اجتماعی چند لایه است، این دو می توانند باهم تلفیق بشوند؛ البته این ایده فقط یک پیشنهاد است. پیشنهاد دیگری هم وجود دارد که سازمان تامین اجتماعی می تواند حساب مشاغل آزاد خود را منعطف بکند تا از این بخش قادر به عضو گیری باشد. دولت و مجلس محترم در مورد آن تصمیم گیری خواهند کرد.»
