در راستای اجرای ماده 18 و بند “ث” ماده 19 آیین‌نامه اجرایی صندوق فرآیند شناسایی و نحوه احراز شرایط مشمولین، سهم بازماندگان، محاسبه مستمری، میزان مستمری و مدارک لازم جهت تشکیل پرونده بازماندگان به شرح ذیل ابلاغ می‌گردد.

الف. شرایط برقراری:

بازماندگان واجد شرایط بیمه‌شده متوفی دریکی از حالات زیر استحقاق بهره‌مندی از مزایای مستمری بازماندگان را خواهند داشت:

1. در صورت فوت بیمه‌شده بازنشسته
2. در صورت فوت بیمه‌شده ازکارافتاده کلی مستمری‌بگیر
3. در صورت فوت بیمه‌شده‌ای که در ده سال آخر حیات خود حداقل حق بیمه یک سال را پرداخته باشد، مشروط بر اینکه ظرف آخرین سال حیات خود، حق بیمه 90 روز را پرداخت کرده باشد.
4. در صورت فوت بیمه‌شده براثر حادثه ناشی از کار

تبصره: در حوادث ناشی از کار ارتباط بیمه‌ای بیمه‌شده در زمان وقوع حادثه بدون درنظرگرفتن مدت بیمه پردازی الزامی می‌باشد.

 

ب. مشمولین:

* بازماندگان واجد شرایط بیمه‌شده متوفی که در زمان فوت بیمه‌شده استحقاق دریافت مستمری رادارند عبارتند از:

1- همسر/ همسران دائم بیمه‌شده متوفی

تبصره 1: ازدواج زوجه دائم متوفی مانع دریافت مستمری نمی‌باشد و در صورت فوت شوهر بعدی و تعلق حقوق به زوجه در اثر آن، بیشترین مستمری ملاک عمل خواهد بود.

تبصره 2: اگر بیمه‌شده متوفی چند زوجه دائم داشته باشد، مستمری به‌تساوی بین آن‌ها تقسیم می‌شود.

تبصره 3: دریافت حقوق بازنشستگی یا ازکارافتادگی کلی توسط زوجه بیمه‌شده متوفی، مانع از دریافت مستمری بیمه‌شده متوفی نیست.

2- فرزند/ فرزندان

الف) فرزندان ذکور تا پایان 20 سالگی و بعدازآن چنانچه به‌موجب مدارک مثبته دریکی از دانشگاه‌ها یا مؤسسات آموزشی رسمی عالی مشغول به تحصیل باشند (حداکثر تا پایان 25 سالگی) و یا به علت بیماری یا نقص عضو طبق گواهی کمیسیون پزشکی ازکارافتاده کلی نیازمند باشند.

ب) فرزندان اناث کمتر از 18 سال سن، بعدازآن در صورت نداشتن شغل و یا شوهر و احراز شرایط مذکور در زمان فوت بیمه‌شده.

تبصره 1: احراز شرایط در خصوص وضعیت تحصیل، اشتغال و تأهل فرزندان ذکور بالای 20 سال سن، فرزندان اناث بالای 18 سال سن، شوهر بیمه‌شده زن و پدر و مادر بیم شده بصورت دوره‌ای هر شش ماه یک‌بار انجام می‌گردد.

تبصره 2: فرزندان درصورتی‌که واجد شرایط دریافت مستمری بازماندگان از طریق هر یک از والدین باشند، از هر دو مستمری برخوردار خواهند شد.

3- پدر و مادر بیمه‌شده متوفی مرد

مشروط بر اینکه اولاً: تحت تکفل باشند، ثانیاً: سن پدر از 60 سال و سن مادر از 55 سال تجاوز کرده باشد و یا آنکه به تشخیص کمیسیون پزشکی ازکارافتاده کلی باشند و درهرحال از این صندوق و یا سایر صندوق‌های بیمه‌ای مستمری دریافت ننمایند.

 

4- شوهر بیمه‌شده زن

مشروط بر اینکه اولاً تحت تکفل زن بوده، ثانیاً سن او از 60 سال بیشتر باشد یا طبق نظر کمیسیون پزشکی ازکارافتاده کلی بوده و درهرحال از این صندوق و یا سایر صندوق‌های بیمه‌ای مستمری دریافت ننماید.

 

پ. نحوه تقسیم سهم هر یک از بازماندگان:

سهم مستمری هریک از بازماندگان بیمه‌شده متوفی به شرح ذیل می‌باشد:

1. میزان مستمری همسر بیمه‌شده متوفی معادل 50% مستمری استحقاقی بیمه‌شده است و درصورتی‌که بیمه‌شده مرد دارای چند همسر دائم باشد، مستمری به‌تساوی بین آن‌ها تقسیم خواهد شد.
2. میزان مستمری هر فرزند بیمه‌شده متوفی معادل 25% مستمری استحقاقی بیمه‌شده می‌باشد.
3. میزان مستمری هر یک از پدر و مادر بیمه‌شده متوفی معادل 20% مستمری استحقاقی بیمه‌شده می‌باشد.

تبصره: مجموع مستمری بازماندگان بیمه‌شده متوفی نباید از میزان مستمری استحقاقی متوفی تجاوز نماید هرگاه مجموع مستمری از این میزان تجاوز کند سهم هریک از بازماندگان به نسبت تقلیل داده می‌شود و در این صورت اگر یکی از مستمری‌بگیران فوت شود یا فاقد شرایط استحقاقی دریافت مستمری گردد سهم بقیه آنان با توجه به تقسیم‌بندی مذکور افزایش خواهد یافت و درهرحال بازماندگان بیمه‌شده از صد درصد مستمری بازماندگان متوفی استفاده خواهند کرد.

ج. نحوه محاسبه و میزان مستمری:

1. میزان مستمری بازماندگان بیمه‌شده متوفی عبارتست از یک‌سی‌ام میانگین درآمد مبنای محاسبه حق بیمه ظرف دو سال آخر پرداخت حق بیمه ضرب‌در سنوات پرداخت حق بیمه.

تبصره 1: درهرحال مجموع مستمری بازماندگان نباید از درآمد مقطوع مبنای محاسبه حق بیمه در سال استحقاق دریافت مستمری کمتر باشد.

2. در مورد مستمری‌بگیران ازکارافتاده کلی و بازنشسته، میزان مستمری قابل پرداخت به بازماندگان واجد شرایط آن‌ها پس از فوت، معادل مستمری حین فوت خواهد بود.

تبصره 2: با توجه به محاسبه مستمری بازماندگان و ازکارافتادگی کلی بر مبنای حداقل 3/2 سطح درآمدی آخرین سال در زمان برقراری مستمری و با عنایت به لزوم پرداخت مستمری از تاریخ وقوع فوت و یا ازکارافتادگی کلی و استرداد حق بیمه‌های دریافتی، ازآنجاکه در پرداخت حق بیمه در صندوق سال بیمه‌ای به‌مثابه سال مالی می‌باشد نه سال تقویمی، لذا تعیین سطح درآمدی سال برقراری مستمری بر مبنای میانگین آخرین 12 ماه بیمه پردازی تعیین خواهد شد.

تبصره 3: صدور حکم دائم مستمری منوط به ارائه گواهی انحصار وراثت بوده و در غیر این صورت پرداخت مستمری بصورت موقت و حداکثر تا سقف شش ماه قابل پرداخت خواهد بود.

د. مدارک و مستندات جهت تشکیل پرونده مستمری بازماندگان:

* مدارک عمومی:

1. تکمیل فرم درخواست برقراری مستمری (پیوست 1)
2. گواهی فوت بیمه‌شده صادره از ثبت‌احوال

تبصره 1: درصورتی‌که فوت بیمه‌شده ناشی از حادثه کاری باشد (به‌شرط نداشتن یک سال سابقه) ارائه مدارک و مستندات مثبته دال بر اثبات ادعای ناشی از کار بودن حادثه منجر به فوت (ازجمله: گزارش مراجع قضائی، نیروی انتظامی و پلیس‌راه، پزشکی قانونی، گزارش بازرسی دفتر استان و ……) الزامی خواهد بود.

3. گواهی انحصار وراثت
4. شماره‌حساب مهرگستر بازماندگان دریافت‌کننده مستمری، نزد بانک کشاورزی با ذکر نام صاحب حساب و مشخصات شعبه افتتاح کننده حساب.

تبصره 2: با توجه به اینکه صحت شماره‌حساب‌های ثبت‌شده در سامانه سبا بصورت سیستمی از بانک عامل استعلام می‌گردد، لذا اسکن تصویر شماره‌حساب در لیست مدارک برقراری الزامی نیست.

تبصره 3: در صورت اخذ وکالت‌نامه از فرزندان اناث و ذکور بالای 18 سال سن (پیوست 2) جهت واریز سهم مستمری ایشان به‌حساب مادر، دریافت شماره‌حساب فرزندان ضرورتی ندارد.

تبصره 4: درصورت صدور قیم‌نامه از سوی مراجع قضائی به نام مادر برای فرزندان زیر 18 سال سن، دریافت شماره‌حساب فرزندان ضرورتی ندارد و در غیر اینصورت می‌بایست شماره‌حساب شخصی به نام خود آن‌ها دریافت گردد.

5. مدارک مربوط به نام‌نویسی بیمه‌شده وفق دستورالعمل شماره 31107 اداره کل نام‌نویسی، وصول حق بیمه و حساب‌های انفرادی

* مدارک مربوط به بازماندگان واجد شرایط:

الف- همسر بیمه‌شده:

1. ارائه سند رسمی دال بر ازدواج دائم (عقدنامه/ اقرارنامه محضری)

تبصره 1: چنانچه از بدو تشکیل پرونده، گواهی انحصار وراثت توسط بازماندگان ارائه گردد و مشخصات همسر دائم متوفی به‌عنوان یکی از وراث در آن ذکرشده باشد، دراینصورت نیازی به ارائه عقدنامه نخواهد بود.

ب- فرزندان اناث بالای 18 سال سن فاقد شغل و یا شوهر:

1. تکمیل فرم تعهد فرزندان اناث (پیوست 3)
2. دریافت استعلام کتبی از سازمان ثبت‌احوال مبنی بر عدم ازدواج

تبصره 2: درصورت طلاق و یا فوت همسر فرزند اناث، ذکر تاریخ طلاق یا فوت همسر در استعلام دریافتی از سوی اداره ثبت‌احوال الزامی می‌باشد.

3. دریافت استعلام کتبی و برخط مبنی بر عدم اشتغال فرزند اناث از سازمان تأمین اجتماعی، بازنشستگی کشوری و نیروهای مسلح

ج- فرزندان ذکور بالای 20 سال سن:

1. تکمیل فرم تعهد فرزندان ذکور (پیوست 4)
2. گواهی تحصیلی معتبر و تأییدشده توسط مراجع ذیصلاح به تاریخ روز در صورت اشتغال به تحصیل
3. رأی کمیسیون پزشکی درصورت ازکارافتادگی کلی
4. دریافت استعلام کتبی از سازمان ثبت‌احوال مبنی بر عدم ازدواج
5. دریافت استعلام کتبی مبنی بر عدم اشتغال فرزند ذکور از سازمان تأمین اجتماعی، بازنشستگی کشوری و نیروهای مسلح.

د- شوهر بیمه‌شده زن:

1. تکمیل فرم تعهد شوهر بیمه‌شده متوفی (پیوست 5)

تبصره 3: این فرم جایگزین فرم پیوست دستورالعمل شماره 31107/د/97 مورخ 16/07/97 اداره کل نام‌نویسی، وصول حق بیمه و حساب‌های انفرادی می‌گردد.

2. ارائه سند رسمی دال بر ازدواج دائم (عقدنامه / اقرارنامه محضری)

تبصره 4: چنانچه از بدو تشکیل پرونده، گواهی انحصار وراثت توسط بازماندگان ارائه گردد و مشخصات شوهر بیمه‌شده متوفی زن به‌عنوان یکی از وراث در آن ذکرشده باشد، در اینصورت نیازی به ارائه عقدنامه نخواهد بود.

3. رأی کمیسیون پزشکی درصورت ازکارافتادگی کلی
4. دریافت استعلام کتبی مبنی بر بیمه پردازی/ مستمری‌بگیری از سازمان تأمین اجتماعی، بازنشستگی کشوری و نیروهای مسلح
5. ارائه گزارش بازرسی دفتر استان در خصوص تحت تکفل بودن و نحوه تأمین معاش شوهر در زمان حیات بیمه‌شده

ه- پدر و مادر بیمه‌شده متوفی مرد:

1. تکمیل فرم تعهد پدر و مادر بیمه‌شده (پیوست 6)

تبصره 5: این فرم جایگزین فرم پیوست دستورالعمل شماره 31107/د/97 مورخ 16/07/97 اداره کل نام‌نویسی، وصول حق بیمه و حساب‌های انفرادی می‌گردد.

2. رأی کمیسیون پزشکی مبنی بر ازکارافتادگی کلی، درصورت نداشتن شرایط سنی لازم.
3. دریافت استعلام کتبی مبنی بر بیمه پردازی/ مستمری‌بگیری از سازمان تأمین اجتماعی، بازنشستگی کشوری و نیروهای مسلح
4. ارائه گزارش بازرسی دفتر استان در خصوص تحت تکفل بودن و نحوه تأمین معاش پدر و مادر در زمان حیات بیمه

تبصره: از تاریخ صدور این دستورالعمل، کلیه مدارک مازاد مندرج در دستور اداری شماره 27199 مورخ 21/04/1396 از پرونده حذف و نیازی به اسکن و جاگذاری آن در سامانه سبا نخواهد بود.

این دستورالعمل مشتمل بر 5 بند و 20 تبصره بوده و جایگزین دستورالعمل 2/93 به شماره 19000/93 مورخ 07/04/1393 می‌گردد.

مسئول حسن اجرای این دستورالعمل کارگزاران، مدیریت استان، ادارات کل حوزه معاونت بیمه‌ای وادارات کل ستادی مربوطه خواهند بود.